2015 eindstand
De 11e editie van de geschiedenisquiz is naar goed Bergs gebruik een mijlpaal. Het spreekt voor zich dat er dan ook aandacht aan de omgekeerde wereld van Vastenavend wordt besteed. Na de introductie schetste Yolande Kortlever het reglement, wat naar de reacties te oordelen bij alle deelnemers bekend verondersteld mocht worden. Zo mocht er niet gespiekt worden in naslagwerken of (via de telefoon, zo modern zijn ze wel) in Wikipedia. Troostend meldde Yolande opgewekt dat Wikipedia het meestal tóch niet bij het juiste eind heeft. Waarvan akte.
De vier vragenrondes belichtten vele invalshoeken van de Bergse samenleving, zowel wat betreft het verleden als de moderne tijd. Wie de hofzaallezingen van 2014 gevolgd had, de boeken van SIEB had gelezen, braaf elk jaar Vastenavend had gevierd en zijn dialect netjes gebruikte, had zeker een voorsprong. Maar niet veel, want dan weet je nog niet welke persoon van Bergse komaf de Tour de France op de radio versloeg, en welke Bergse voetballer van Turkse komaf nu in Haarlem speelt. En wie weet zó te zeggen wie de maker is van het H. Hartbeeld op het Joorenplein, en wie de eigenaar was van de laatste Bergse potmakerij? Kaartspelers weten nog wel wie/wat ‘troela’ is, maar denken wellicht ook (net als uw verslaggever) dat ‘melker’ slaat op iemand die tijdens dat kaartspel langs de zijlijn ‘legt te melleke’. Mis!
Ook kwam het stadsbestuur door de eeuwen heen aan de beurt. Zet ze maar in volgorde: vier markiezen, vier markiezinnen, vier gouverneurs en vier burgemeesters.
Bepaald niet gemakkelijk, omdat bijvoorbeeld Van Hasselt (wethouder in 1914) nog vóór Hulshof (1914) burgemeester was geweest. Met de (katholieke) naamdagen van St Gertrudis, Antonius van Padua en Quirinus van Siscia kwam de link naar de belangrijkste woonkernen van de gemeente boven water. Ja, de naamdag van Sint Maarten weten zelfs de andersdenkenden nog wel. Toch maakte Yolande bij de presentatie van de vragen een (in Halsteren overbekende) uitglijer door bij Quirinus van Siscia ten onrechte te verwijzen naar het Sinte Krijnsputje.
Deze naam heeft echter betrekking op de tribuun Quirinus (Q van Neuss), wiens naamdag wordt gevierd op 30 maart in in het Rijnland en 30 april in Neuss (volgens Delahaye in ‘De parochie van Halsteren tot 1930’ p 15 ev). Het goede antwoord op de naamdag van de heilige naar wie de Quirinuskerk werd vernoemd moest zijn 4 juni. (Toch maar even gecontroleerd in Wikipedia, waar nog meer Quirinussen worden vermeld) Of de jury hier nog werk aan gehad heeft is de redactie op het moment van schrijven niet bekend. Voor de goede orde: Quirinus van Siscia is de patroonheilige van de Quirinuskerk. Waarom deze keuze destijds is gemaakt is bij het maken van dit verslag niet nagegaan. Mogelijk dat de lezers hier iets aan kunnen bijdragen?
Kennis van het bedrijfsleven was ook nodig: wat deed Roset voor de kost, en hoe heette de drukkerij van Verlinden? Vragen over politieke verdragen voorafgaand aan de Eerste wereldoorlog maakten duidelijk dat kennis van internationale gebeurtenissen nodig is om hetgeen in het Bergse voorviel te kunnen begrijpen. Ook de Franse tijd (1795-1813 volgens Wikipedia, maar op 8 maart 1814 toch een inval van de Engelsen in het toen nog Franse Bergen op Zoom) kwam in enkele vragen aan de orde.
Wist u trouwens dat er bij de Zuidmolenstraat in de oude stadsmuur een toren heeft gestaan? Dan weet u dus ook niet de naam van die toren? Zo werden vele vragen op de deelnemende teams afgevuurd. Niet allemaal even gemakkelijk, maar de 21 teams wisten er toch behoorlijk wat van te maken. Zelfs in de 10 minuten die per ronde beschikbaar was, en waarin 16 vragen van bovenstaand allooi moesten worden beantwoord.
De tussenliggende themarondes die voor enige verluchting zouden moeten zorgen, leverden de meeste deelnemers toch heel wat hoofdbrekens op. Vastenavend mag dan hét volksfeest zijn, het valt bepaald niet mee om een carnavalsliedje vanuit een vrije piano-improvisatie te herkennen en dan het jaar van dat lied en het vastenavondmotto te produceren. Niet één keer, maar 6 stuks achtereen! Zelfs het team dat nota bene bezet was met een voormalige vastenavondprins en een bekend musicoloog hadden er moeite mee. Ze scoorden niet eens het hoogst op dit onderwerp. Nog fraaier werd het in de derde themaronde, toen vastenavendkunst werd getoond, en gevraagd werd naar de naam van de maker. Voor drie teams leverde deze ronde niet eens één punt op.
In de voorhoede werd zo vaak van positie gewisseld. De ploeg Lievevrouweparochie lag vanaf de tweede themaronde aan kop, en stond die plaats niet meer af. De Vereniging Binnenstad zat in de achtervolging op afwisselend plaats 3 en 2, maar kwam aan de finish een neuslengte in de vorm van twee puntjes achter de winnaar tekort.
De strijd in het peloton was nog veel spannender. Twee van de drie teams van SBM gingen aanvankelijk prominent aan kop, zakten terug maar eindigden tenslotte wel voorin het peloton. Het derde team zat voortdurend in het middenveld. De stadsgidsen hebben deze avond volop gespreksstof opgedaan …. Elk deelnemend team voerde zo zijn eigen strijd. Hekkensluiter Van Lieverlee presteerde zeer constant door continue de achterhoede te vormen. Dit team deed dus de eigen naam eer aan: Van lieverlee naar de eindstreep… Denk niet dat dat een probleem voor dit team was! Ze toonden juist karakter door met een brede lach te melden dat ze de lol van deze quiz juist zagen in het meedoen. En dat is inderdaad het belangrijkste doel van de quiz: door meedoen kom je in aanraking met feiten en weetjes van de Bergse historie waar je eerder niet het flauwste benul van had. Zo bezien hebben alle 126 deelnemers deze avond dus gewonnen. Ook op de publieke tribune en bij leden van de organisatie waren bij vele opgaven ook gezichten met grote vraagtekens waar te nemen.
De einduitslag leverde de winnaar op: met een neuslengte ging Lievevrouwparochie de Vereniging Binnenstad vóór. Omdat dit voor dit team de derde keer (zij niet niet op rij) was, kregen ze de wisselbeker nu definitief mee naar huis. Zo kan de organisatie eindelijk eens een nieuw exemplaar aanschaffen. De leden van het winnend team kregen zoals elk jaar een eigen aandenken mee, gemaakt door Marijke Evers. Deze keer stelde het een vrouwenfiguur voor, zittend op een boek. Het beeldje is van hout gemaakt, waarmee de maakster wilde zeggen dat een echt boek van papier, dus van hout is gemaakt. Dat leest toch lekkerder dan die digitale schermen van tegenwoordig. Naar schatting hebben in totaal 170 à 180 mensen bij deze quiz of ze tot de winnaars behoorden of niet, weer het een en ander opgestoken. Gezien de sfeer in de zaal zijn de meesten er ook een volgende editie weer bij. In de tussentijd kunnen belangstellenden zichzelf testen door de vragenlijsten van oudere edities na te gaan, en daarmee te trainen. Merk wel op dat tijdens de echte quiz maar 10 minuten per ronde beschikbaar is. Einduitslag
Om duidelijk te maken dat zo’n quiz geen sinecure is, ziet u hieronder de vragenlijsten (met antwoorden)
editie 2013 Ronde 1 Ronde 2 Ronde 3 Ronde 4
