We schrijven den 22^e augustus 2019
Het ontbijt is genuttigd en het ‘beleg’ neemt een aanvang. De Heemvaarders trekken op naar De Maagd (te Bergen op Zoom). Na het uitwisselen van de antecedenten staan zij oog in oog met de voorlopers en vooruitgestoken voorhoede, ‘de verdedigers van de Toog’.

Aan de inwendige mens moet na de eerste opmars ook gedacht worden en deze keer is dat onder andere met een heuse ‘bastaert’. Na laving van de inwendige mens worden de Heemvaarders blootgesteld aan de eerste beproevingen; de welkomstwoorden namens de dagvoorzitter van de Kring Jos van Rijn, namens  B&W door wethouder Evert Weys (wethouder van o.a. cultuur) en namens  Brabants Heem de voorzitter Henk Hellegers.
Na de ceremonie protocollaire door de voorbereidingscommissie met o.a. de overdracht van de vlag en het uitreiken van de oorkonde aan Bergen op Zoom en Halsteren volgde nog het bedankje en het uitreiken van de oorkonde aan de Meierijstad voor de organisatie van 2018.

Zo zou het verslag van de 71^e Heemdagen kunnen beginnen, daar het thema was:

‘Verdediging van Landgoed en Erfgoed’.

Als afsluiting van de ceremonie protocollaire bracht de Meierij nog een nieuw schild mee voor de schildboom! Volgens enkele aanwezigen begon de schildboom daarna wel akelig duidelijk naar een kant over te hellen.

De 71^e Brabantse Heemdagen werden dit jaar gehouden op 22 en 23 augustus in de gemeente Bergen op Zoom en georganiseerd door de Geschiedkundige Kring van Stad en Land van Bergen op Zoom in samenwerking met Heemkunde Kring Halchterth en de voorbereidingscommissie van Brabants Heem.

Na de traditionele opening en de welkomstwoorden werd de groep Heemvaarders opgedeeld in 4 kleurgroepen en o.l.v. een ‘vaandeldrager’ (ik zie u denken vaandeldrager, het waren gewoon van die kleine vaantjes,  helemaal juist, maar deze pasten beter bij de Heemkringen en bij deze dagen, want wij als Heemkunde Kringen willen juist voorkomen dat alles naar de ‘vaantjes’ gaat).
Dus onder aanvoering van de vaan(tjes)drager ging men op (wandel)pad naar 4 verschillende monumenten, o.a. de Grebbe, de Maagd, de St. Gertrudiskerk en de Synagoge. Hier stond een gids van SBM (stichting Bezichtiging Monumenten) de groep op te wachten  en werd er, vakkundig en met duidelijk wat meer diepgang dan bij een doorsnee groep, een verhaal verteld over het monument. Op de volgende foto’s zien we de gidsen aan het werk:

St. Gertrudiskerk

Synagoge

De Maagd

Grebbe

We hebben de Heemvaarders mee genomen in een reis door het heden naar het verleden en ze zijn daarbij op plaatsen geweest waar ze nog nooit van hadden gehoord en die ook niet één, twee, drie  op het bezoekerslijstje stonden. Aan het eind van de middag zagen we alleen maar stralende en lachende gezichten en dat is natuurlijk niet verwonderlijk als we bedenken dat alle groepen een bezoek hebben gebracht aan de Grebbe. Want hoewel dit een overkluisd riool is, hebben ze allemaal kunnen zien dat in Bergen op Zoom het chagrijn (of zoals wij ’t zegge: ‘t Sjaggerijn) goed bewaard wordt.

Na een verplaatsing naar Ossendrecht met de auto, verzamelde  de hele groep zich op het terras van Hotel Dekkers om daar te genieten van een lekker drankje. Tegen de klok van  kwart voor zeven zaten we aan tafel en konden we gaan genieten van een prima verzorgd driegangenmenu, dat begon met een tomatensoep, gevolgd door een lekker stukje vlees of een goed stuk vis met als afsluiting een heerlijk nagerechtje. Tussen het hoofdgerecht en het nagerecht was er al een korte terugblik op de eerste dag en werd er al een blik geworpen naar de dag van morgen. Traditioneel de fietsdag. Het bleek dat sommigen toch wat opzagen tegen deze fietsdag, mogelijk hadden zij het persbericht vooraf al gelezen.

In het persbericht van 20 (BN de Stem) en 21 augustus (De Bode) stond al te lezen dat de voorzitter van Stichting De Brabantse Wal (tevens docent aan de School voor Geschiedenis) Willem de Weert een korte inleiding op de fietsroute zou geven en dat de deelnemers daarna de Brabantse Wal zouden zien, ontdekken én voelen. Na de maaltijd gingen de meeste deelnemers op huis aan, maar een flink deel zocht het hotel, de camping of het geboekte B&B op!

Dag twee

De tweede dag van de Heemdagen begon al met een prima temperatuur en rond de klok van half negen zaten de eerste Heemvaarders alweer op terras bij hotel Dekkers, lekker te genieten van een kopje koffie. Op verzoek van de dagvoorzitter Lia Rozendaal wordt er vervolgens verzameld in het achterzaaltje waar de koffie en de inleider Willem de Weert klaar staan. Om de mogelijke zadelpijn te verzachten heeft hij voor alle deelnemers een zadelovertrek van de Brabantse Wal, die hij uitdeelt. Rond kwart over negen zijn bijna alle deelnemers gearriveerd, zijn ook alle huurfietsen gecontroleerd en de tassen, die mee moeten, geïnspecteerd. De heer de Weert begint zijn verhaal over het ontstaan van de Brabantse Wal, dit moet al indruk gemaakt hebben want het was erg stil en men luisterde zeer aandachtig. Of het moet te maken hebben dat sommige deelnemers het verhaal goed in zich op wilde nemen om later die dag hoge ogen te kunnen gooien bij de quiz om de Bram van Brabant trofee. Na een korte maar boeiende inleiding (zonder beelden: jullie gaan het allemaal in het echt zien) wenst hij de deelnemers een genoeglijke maar zeker ook inspannende fietstocht. Namens de organisatie wordt de fietsroute uitgedeeld en ook  nog een flesje bronwater, helaas niet uit de Sint Gertrudisbron, die vroeger op de Brabantse Wal te vinden was.  Daarna werd er buiten verzameld en ging men groep voor groep onder aanvoering van de vaantjesdragers weer op pad.

Allereerst gingen de groepen op weg naar Calfven om kennis te maken met de steilrand en daarna richting Woensdrecht voor de Rijzende Weg. Onderweg werd er regelmatig kort stilgestaan om even wat te vertellen en dan kon je natuurlijk ook andere groepen tegenkomen.

Men bezocht ook kort de Kraaijenberg om over de dijk heen het landschap buitendijks in ogenschouw te nemen.

Daarna richting de Bergse Plaat, waar menig groepje op de Boulevard zich een consumptie goed liet smaken.

Waterschans

Via de Waterschans en de Spinolaberg ( door velen maar ‘rechts’ laten liggen) gingen we daarna op weg naar het Heemhuis van de Heemkunde Kring Halchterth.

Heemhuis van de Heemkunde Kring Halchterth

Hier wachtte de lunch op ons.

Er bleek meer dan genoeg parkeerruimte te zijn binnen het hek voor die paar auto’s die  onderweg waren en al die fietsen. Het broodje kroket was heel lekker, maar de specialiteit van Bakker Bogers (als tegenhanger van de drie A’s van de Brabantse Wal) blijft toch het broodje met de drie H’s: een Heerlijk Halsters Honingbroodje. Na de lunch was er nog voldoende tijd om een bezoek te brengen aan het toilet en kon men nog even grasduinen door het Heemhuys en dit kansje werd gretig benut.

Menig Heemkundig lid keek met ietwat jaloerse blikken naar de ruimte en de spullen die hier uitgestald stonden. Daarna ging men weer op pad.

Fort de Roovere

Gezien de alsmaar stijgende temperatuur, werd er door de groepen beslist om sommige plaatsen wat korter te bezoeken dan wij gedacht hadden. De terugtocht ging via Fort de Roovere met zijn Mozesbrug en Pompejustoren, over het terrein van de GGZWNB ( Landgoed Vrederust) richting de Heide, vervolgens langs de Erevelden van de Canadese en Engelse soldaten om te kunnen pauzeren bij de StayOkay. Gelukkig waren we hier voor vier uur, want na vier uur kon men hier niet meer terecht. Na een koel fris drankje of een verkoelend ijsje werd er begonnen aan de laatste etappe en hierbij zat het venijn letterlijk in de staart, want niet alleen was dit voor sommige groepen toch nog een aardige beproeving, voor een enkeling bleek het letterlijk een brug te ver en moest de organisatie alle zeilen bij zetten om iedereen weer heelhuids en op tijd terug te krijgen bij hotel Dekkers. Gelukkig is dit met extra inzet van de dagvoorzitter en een van onze vaantjesdragers op een voortreffelijke wijze opgelost. DANK daarvoor!

De fietstocht voerden de deelnemers over verharde zandpaden, dwars door uitbundig bosgebied en nieuwbouwwijken achterlangs Hoogerheide terug naar Ossendrecht. We hebben er ruim 47 kilometer op zitten! Met een heerlijk drankje en in afwachting van het afsluitend diner werd door de organisatie begonnen met het uitdelen van de ‘Berregse Kwis’ voor  de Bram van Brabanttrofee! Meteen werd duidelijk dat menigeen dit zeer serieus nam en er werd dan ook driftig gezocht naar aanwijzingen en/of antwoorden. Men kreeg de tijd tot na de soep, anders zou het in de soep kunnen lopen met de uitslag!

Ruim 50% van de deelnemers heeft een poging gewaagd en daarvan heeft meer dan 50% een voldoende gescoord. Met een score van een 8.5 was het de heer Laro uit Roosendaal die als winnaar uit de bus kwam. Er werd nog even getwijfeld of dit wel kon zo dichtbij Bergen op Zoom, maar gezien de gezonde rivaliteit die er heerst tussen Bergen en Roosendaal, moest dit kunnen; een verdiende winnaar van de trofee. Op een gedeelde tweede / derde plaats eindige de heer van Oosterhout uit Made en mevrouw Laro!

Na het hoofdgerecht (wederom een keuze uit vlees of vis) nam plaatsvervangend voorzitter van de Geschiedkundige Kring, de heer Jos van Rijn, het woord om namens de organisatie: Heemkunde Kring Halchterth + Geschiedkundige Kring van Stad en Land van Bergen op Zoom alle deelnemers te bedanken voor hun vertrouwen en hun gezelligheid de afgelopen twee dagen. Daarna kreeg de voorzitter van Brabants Heem het woord om op zijn beurt het voorbereidingscomité van Brabants Heem en de organiserende verenigingen te bedanken.

Er wordt nog gezocht naar een vereniging die volgend jaar de organisatie op zich wil nemen en  de heer Jacobs liet weten al in onderhandeling te zijn. Iedereen bedankt voor hun inzet, goede reis terug en wel thuis. Tot de Brabantse Heemdagen 2020!

Foto’s door Sjef de Wit & Hans Pennings