1711 Cort verhael van een nieuw verschil
Een geschil in 1711 omtrent de opvolging van de overleden pastoor van Bergen op Zoom was aanleiding voor niemand minder dan Jacob Cats dit boekje te publiceren. Hierin neemt de lezer kennis van de situatie waarin de katholieke kerk in het Bergse verkeerde. Kennelijk is de ‘schuilkerk’ een maatschappelijk aanvaard fenomeen, en wat meer is: de Minderbroeders, die tijdens de reformatie genoodzaakt waren uit de stad te vertrekken, blijken desondanks duidelijk voet aan de grond te hebben. Ofschoon de Minderbroeders oorspronkelijk geen priesters onder hun leden tellen, blijkt de functie van pastoor destijds wel door dezen vervuld te worden. Een benoeming van een priester van andere herkomst leidt dan ook tot ferme commotie.
Jacob Cats maakt, ofschoon hij stelt geen standpunt in te nemen over de kwestie, een scherpe analyse van de situatie, en laat een zeer kritisch licht schijnen op de kloosterorde. Uit de beschrijving van de kloosterorde van de Franciscanen of Minderbroeders in Wikipedia blijkt dat het zgn Testament van Franciscus, waar Cats aan refereert, door de Orde al eeuwen lang als niet-bindend te worden beschouwd. Cats laat dus een wel zeer eenzijdig licht op de kwestie schijnen.
