Zaterdag 28 oktober 2023 werden de vrijwilligers van de Geschiedkundige Kring (dat is eenieder die iets om of in de Kring doet) onthaald op een bezoek aan het Mastboom-Brosens huis in Oud Gastel. De ontvangst vond plaats in Eetcafé Onder de Toren, waar het eetzaaltje bijna uit zijn voegen barstte. De opkomst was met plm 35 personen dan ook behoorlijk, al moesten velen om diverse redenen toch verstek laten gaan.
Bij het bezoek aan het Mastboom-Brosenshuis maak je middels een film van 15 à 20 minuten kennis met de familie Mastboom, en het leven van Henri Mastboom vanaf zijn vroegste jeugd tot aan zijn overlijden in 1999. Het beeld komt naar voren van een wat diepgelovige, eenzelvige jongen (en man), die weliswaar zijn rechtenstudie afrondt, maar door tegenvallers uiteindelijk terugkeert in het ouderlijk huis. Omdat hij ook daar een teruggetrokken bestaan leidt, is hij onder de bevolking van het dorp nauwelijks bekend. Ook foto’s zijn er niet veel, hoewel de film toch een duidelijk beeld weet te schetsen. Anders dan zijn vader en grootvader slaagt hij er in het naoorlogse Oud Gastel met de zelfbewuster wordende bevolking niet in om de burgemeestersfunctie te bemachtigen.De film wordt vertoond in het zogenoemde ‘nevenhuis’, een pand naast het eigenlijke woonhuis dat door een eerdere Mastboom werd aangekocht en daarmee kon bepalen wie hij als buren zou hebben. Het spreekt voor zich dat deze werkzaam was in de (toen) achter het huis liggende brouwerij. Op de fraaie website van het Mastboomhuis zijn trouwens nog zes (!) films te vinden.
In groepjes werd het huis onder begeleiding van eigen gidsen bezocht. Deze weten vele details over het huis en de inrichting te vertellen. Uiteraard komt daarbij ook de laatste bewoner, Henri, vanzelfsprekend voorbij. Deze heeft in zijn testament vastgelegd dat zijn omvangrijke bezit, waaronder het huis, maar ook gronden en aandelenportefeuilles, in een stichting ondergebracht dienen te worden. Hij stelde daarbij als voorwaarde, dat er het huis in de staat moest blijven die het op dat moment had. Dat leidde daarom rechtstreeks tot het welhaast museale interieur. Alles, inclusief boeken, kleding, keukenuitrusting enzovoorts, is aanwezig alsof Henri zelf straks weer op zijn stoel plaats zal nemen. Het stichtingsbestuur heeft er bewust niet voor gekozen om het pand te restaureren, maar juist te conserveren in de staat waarin het in 1999 was. (een van de films laat zien hoe nauwgezet daaraan gewerkt werd)
Uit respect voor de laatste bewoner zijn alle klokken in huis op het uur van overlijden stilgezet, en ook een scheurkalender is tot op dezelfde datum gevorderd.
Uit alles blijkt dat de bewoner geen behoefte had aan welke modernisering dan ook. Een bezoeker stapt dan ook in een huis met een inrichting uit de jaren twintig van de vorige eeuw. Ofschoon er later een warm- en koudwaterkraan in de keuken is aangebracht, is de pompbak met de gebruikelijke grote koperen kranen nog aanwezig. In de bijkeuken staat naast een aantal kasten met uiteenlopende soorten serviesgoed, ook een grote badkuip, die gevuld werd vanuit een waterbak op de zolder waarin regenwater van het dak in werd opgevangen. In hoeverre dit bad enigszins werd verwarmd is niet duidelijk, doch met een keteltje water op de keukenkachel kom je er niet.
Grappig is een houten ding in de keuken dat een muizenval blijkt te zijn. En een personenweegschaal met een uitklappende spiegel zodat je er op staande je gewicht kunt aflezen.
Het beeld rijst op van een man die een teruggetrokken leven leidde. Dat is toch maar zeer ten dele het geval. Zijn belangstelling voor lokale geschiedenis en erfgoed moge blijken uit het feit dat Henri degeen was die de werkzaamheden op de kasteelweide van Wouw in de jaren ’30 liet stoppen, omdat het ‘puin’ dat in de grond zat het onmogelijk maakte het terrein te ploegen, de laatste resten van het kasteel waren. Dank zij zijn bemoeienis zijn de vrijwilligers van de kasteelstichting thans in staat het kasteelterrein opnieuw bloot te leggen. Ook vind je (soms) op boekwinkeltjes.nl genealogische publicaties van zijn hand. En zijn interesse in historische kaarten leidde er toe dat Akkermans, de (her)ontdekker van de zgn Gastelse kaart, voor Henri een kopie maakte, die thans boven in de overloop hangt. (Enkele jaren terug is hierover het boek Polders in kaart verschenen, door Willem van Ham en Karel Leenders)
Henri stelde zijn juridische vorming ook beschikbaar voor dorpsbewoners, door voor een symbolische vergoeding voor zover nodig juridische correspondentie samen te stellen.
De woon- en slaapvertrekken zijn ingericht met meubilair uit de eerste decennia van de vorige eeuw. Waarschijnlijk hebben Henri’s ouders dat nog aangeschaft. In een kast hangen enkele bundels met (verouderde) waardepapieren die kennelijk de portefeuilles met investeringen omvatten.
Voor alle zekerheid is van alle aanwezige meubelstukken bij deskundigen geïnformeerd naar mogelijke antiquiteitswaarde. Die blijkt merkwaardig genoeg geheel afwezig. Opvallend is overigens een (in onze ogen potsierlijk) schoorsteenstel, dat destijds kennelijk (als geschenk?) bedoeld was voor de tsaar van Rusland, maar na de revolutie in 1917 was dat natuurlijk niet meer het geval.
Zo vind je door het hele huis merkwaardige zaken. Het toilet is ooit achteraf in het huis aangebracht, maar om het aanzien van de gang niet te verstoren is deze geplaatst achter een blad van een dubbele deur die tot Henri’s kantoor toegang gaf. De draaitrap (zonder spil !) staat ook deels voor een andere dubbele deur. Niets wijst er op dat deze trap ook achteraf werd geplaatst.
Ofschoon de bierbrouwerij achter het huis is verdwenen, en het ooit zeer diepe perceel ondanks bezwaren van Mastboom deels met woningen is bebouwd, is achter de garage annex schuur nog een ruim grasveld met een bescheiden boomgaard. Daar is ook te zien dat een deel van deze achterbouw deels is gesloopt, maar dat de daardoor ontstane open zijwand slechts provisorisch met houten panelen is dichtgemaakt. Waarom dat daarvoor niet de in de schuur aanwezige steenstapels werden gebruikt blijft een raadsel.
Omdat een plaatje nu eenmaal meer zegt dan duizend woorden, en een bezoek nog oneindig veel meer, zij u nogmaals aangeraden om de films op de website en de foto’s in de Waterschans 2023/2 eens te bekijken, maar vooral: ga er eens op bezoek! U doet uzelf er een groot plezier mee.
