Op zaterdag 9 november 2019 hield de nog jonge Stichting Anton van Duinkerken Nu onder grote belangstelling een eerste openbare bijeenkomst in de Verhalenkamer van bibliotheek Het Markiezaat. De zaal was tot de laatste stoel bezet.
Met het oog op 75 jaar Bevrijding Brabantse Wal hield dr. Michiel Besters (voorzitter van de stichting) een boeiende lezing onder de titel Anton van Duinkerkens verzet tegen het nationaalsocialisme.
Daarom, mijnheer
Van Duinkerken heeft in de jaren dertig openlijk en fel stelling genomen tegen het sterk opkomende nationaalsocialistische gedachtengoed. Dat leidde in 1935 tot De Ballade van den katholiek, een hekeldicht gericht tegen NSB-leider Anton Mussert. Deze had het zich veroorloofd in zijn propagandablad aanvallend te schrijven over ‘den zich katholiek noemende Van Duinkerken’. Volgens sommigen wordt deze ballade beschouwd als ‘een der allerbeste hekeldichten die ooit in onze taal zijn geschreven’ (Th Kroon, Anton van Duinkerken, p 39)
Na Besters’ lezing werd deze bijzondere ballade voorgedragen door Hans Janssen. U kunt deze ballade hier nalezen.
En welke keuze maak jij?
In het tweede deel van de bijeenkomst hield prof.dr. Ismee Tames (NIOD/Universiteit Utrecht) een inleiding over het thema verzet en hoe mensen hun gedrag bepalen in situaties van onderdrukking. Met actuele voorbeelden gaf zij aan hoe wij allemaal onze keuzes zouden moeten maken in tijden van onderdrukking, bij racisme, antisemitisme en xenofobie, waarbij het vaak gaat om onze houding in ogenschijnlijk kleine kwesties.
Het dilemma doolhof tussen de Oorlogsbegraafplaatsen aan de Ruytershoveweg stelt je op eendere wijze voor keuzen.
De zeer interessante middag werd afgesloten met enkele persoonlijke reacties van de Bernard Asselbergs, zoon van Anton van Duinkerken. Hij voelde zich omringd door ‘een zaal vol vrienden van zijn vader’.
Dat smaakt naar méér
Zondagmiddag 2 februari 2020 is de volgende bijeenkomst van Stichting Anton van Duinkerken Nu. Deze staat (niet helemaal verrassend) in het teken van de rol van deze markante Bergenaar met betrekking tot de Bergse vastenavend. Meer informatie is te vinden op www.antonvanduinkerken.nu. U kunt zich op die site ook ook aanmelden als Vriend van Anton
Kanttekening
De doelstelling van de nieuwe stichting lijkt een (late) reactie op de al sedert de ’70er jaren levende gedachte. Het boek van Theo Kroon ‘Anton van Duinkerken’ (1983) meldt hierover o.m. in de inleiding het volgende:
Voor de jongere generatie betekent Van Duinkerken niets. Zij hebben – ook op school! – nog nooit van hem gehoord. Bij de onthulling van zijn standbeeld in Bergen op Zoom in 1977 schreef Kees Fens in ‘De Tijd’ : ‘Werk van Van Duinkerken kan je voor ‘t grootste gedeelte vergeten. Hij is helemaal vergeten. Eigenlijk passé’. De feiten geven hem nu helaas gelijk. In de boekhandel is geen boek van hem meer voorhanden. En in de bibliotheken moet men zoeken naar een gedicht (anno 2019 staan er meer boeken van Van Duinkerken op de plank dan publicaties over de rijke Bergse historie).
Van Duinkerken wordt echter naar mijn (Theo Kroon) stellige overtuiging ten onrechte vergeten. Hij mag -in de 80er jaren niet actueel meer zijn; zijn persoon en werk hebben een groot stempel gedrukt op het katholieke leven uit met name de 30er jaren. En om het katholieke heden te begrijpen dient men het katholieke verleden – dus Van Duinkerken – te kennen.
