Vrijdagavond 12 april 2013 ia om 19.00 uur elke stoel in de theaterzaal van het Rijks bezet. Hoe on-Bergs…. Want de quiz ( de negende al weer) gaat pas om half acht van start. Kennelijk wilde niemand te laat komen. In de zaal hangt een gemoedelijke sfeer met een vleugje spanning; de deelnemers stralen zelfvertrouwen uit. Een soort eindexamensfeertje dus. Daar zijn de meeste deelnemers, met respect, toch iets te oud voor. De jongeren laten het hier, anders dan op de School voor Geschiedenis, op uitzonderingen na, afweten. Vermijden zij de confrontatie?
Om half acht zitten 23 teams aan de tafels. Het team van de Berregse Kamer moest helaas te elfder ure afzeggen. Met 6 personen per team zitten er maar liefst 138 mensen klaar om de uitdaging aan te gaan. Omringd door presentatieploeg, jury, formulierenbeheerders, nakijkploeg, ‘soigneurs’ met zorg voor de inwendige mens, en natuurlijk supporters. Alles bijeen zijn zo’n 180 à 200 personen aanwezig. Geschiedenis lééft! SBM komt met maar liefst drie teams in het strijdperk, maar ook de scoutinggroep Kizito weet er twee samen te stellen. De familie Ambagts presteert het nog steeds om een familieteam te leveren. De School voor Geschiedenis levert voor het eerst ook een team: de ‘Goed Geschoolden’. Traditioneel hebben alle teams zich getooid met een naam die verwijst naar de herkomst van de groep of een opvallende eigenschap die mensen samenbrengt. Een voorbeeld van dat laatste is ‘De Eigenwijzen’, een naam die met zelfspot (en zelfkennis?) is gekozen. ‘Nazaten Jan van Glymes’ zal echter wel zonder goed genealogisch onderzoek zijn bedacht.
De quiz gaat over vier rondes met 15 vragen. Dat is te zeggen, er zijn ook nog drie themarondes met enkele vragen. Kortom, de teams worden stevig aan de tand gevoeld. Met vragen over het verleden wat als ‘geschiedenis’ wordt betiteld, maar ook over het recenter verleden. Met de nodige humor komen vragen voorbij over bestuurders, straatnamen, handel, geografie, politiek, het Bergs dialect, en nog veel meer. Dingen die je niet even uit je mouw schudt, maar kennis van moet hebben genomen. Want anders dan tegenwoordig gebruikelijk: ‘opzoeken’ kan uitsluitend door nadenken en samenwerking door parate kennis. Kom er als ‘bergenaar van elders’ zo maar eens achter wat ‘gesjieperd’ betekent, of dat de Hovenierssteeg vroeger het Boerenhol heette. Alhoewel, Bergenaren vragen zich verbijsterd af waar de Hovenierssteeg ligt. (nee, niet bij de Vischmarkt, dat is de Nonnenstraat*)).
Maar het is niet alleen lokale geschiedenis; weet maar eens welk land de Gregoriaanse kalender als laatste invoerde, of welk beeld naast de Laurenskerk in Rotterdam staat. De teams zijn in de voor beantwoording beschikbare 10 minuten dan ook geconcentreerd bezig. Geen tijd voor grapjes of versnaperingen. Het lijkt warempel wel een Cito-toets voor senioren!
De themarondes met een filmpje of dia’s brengen enige ontspanning. Leuk om de feesten rondom de bevrijding van de stad te zien, of mensen aan het werk bij Beckers. Sommigen zagen zelfs bekenden terug! De vragen bij de themaronde lijken wat gemakkelijker te beantwoorden. Intussen werkt de nakijkploeg zich een slag in de rondte. Want dank zij de automatisering moet de tussenstand per ronde direct daarna worden getoond.
Na de eerste ronde bewijzen De Eigenwijzen kennis van zaken te hebben; ze staan op ruime voorsprong. Dat verandert echter met de tweede ronde, wanneer de Vereniging Binnenstad niet alleen langszij komt, maar ze zelfs passeert. In de kopploeg zien we nog meer teams als HMR, de Stomers en de Lievevrouweparochie die beiden nek aan nek gaan. De Eigenwijzen weren zich dapper, maar worden in de derde ronde toch ingehaald door de Stomers, en zelfs gepasseerd door de Lievevrouweparochie. SBM2 hijgt ze al in de nek…. De verschillen zijn echter miniem! De vierde ronde moet de beslissing brengen. Dan blijkt de Lievevrouweparochie de andere teams een neuslengte (twee punten op honderd) gepasseerd te zijn. Dat is dan de tweede keer op rij dat dat team wint. Ook het vorige jaar kreeg aanvoerder Rud Smit de beker uit handen van Ad van den Bulck uitgereikt. Vast staat echter dat dit met de tiende editie niet weer gebeurt. Niet dat het team niet weer zou winnen, maar de voorzitter van de Kring, Ad van den Bulck is dan opgevolgd door Joost de Grauw.
Voor elk lid van het winnende team is er een kunstwerk als aandenken: een corpus van een vrouwelijk naakt gemaakt door Marijke Evers . Zij is aanwezig en overhandigt de prijs dan ook persoonlijk.
Een avond als deze kent slechts winnaars. Immers, geen enkel team beantwoordde alle vragen geheel foutloos. En dus heeft iedereen weer wat opgestoken. Over een jaar zal de tiende editie minstens zo interessant zijn. Met wellicht nóg meer deelnemers. Want nieuwe teams zijn steeds welkom.
Als u denkt dat meedoen aan zo’n quiz gemakkelijk is, of als u eens wilt oefenen, dan vindt u hieronder alle vragen die de deelnemers per ronde binnen tien minuten (na presentatie van de vragen in pakweg drie minuten) moesten beantwoorden. Kortom, een kwartier per ronde mag u gebruiken. Klik op de onderstreepte woordjes.
NB Voor de themarondes 1 en 3 wordt nog nagegaan of de filmpjes middels een link ook bekeken kunnen worden.
De eerste ronde en themaronde.
De tweede ronde en themaronde.
De derde ronde en themaronde.
De vierde ronde.
*) De Geweldigerstraat heette eerder “Nonnenstraat”, omdat hier een klooster van Augustinessen stond. De latere naam Geweldigerstraat slaat op de woning van de Provoost-Geweldiger, die hier gevestigd was alvorens deze het Provoosthuis in de Potterstraat betrok. (C. Slootmans)
AvL
