Uit een erfenis zijn enkele bibliofiele uitgaven over de Bergse geschiedenis aan de Geschiedkundige Kring aangeboden. De Kring biedt deze boeken aan uitsluitend de leden aan. Tegen een interessante, doch anti-speculatieve prijs. Lees meer in onderstaand artikel
Tachtig jaar geleden sloegen ze met hun ouders op de vlucht. Of schuilden ze bevend van angst in sloten of kelders. Van Putte tot Dinteloord bestookten Duitse bezetters en voornamelijk Canadese bevrijders elkaar op leven en dood. Hele straten, zelfs dorpen veranderden in puinhopen. Met daartussen gehavende levenloze lichamen van militairen en burgers.
Zo beleefde menig oorlogskind in 1944 tussen 5 oktober en 5 november de bevrijding van de Brabantse Wal. Vol hartverscheurende beelden en heftige emoties die nooit uit hun geheugen zijn gewist. Met als tragisch slotakkoord de Engelse bombardementen op Dinteloord.
Als laatste ooggetuigen van hun generatie doen streekgenoten in dit boek hun verhaal. Over de bange momenten en verschrikkingen tijdens de bevrijding van hun stad of dorp. En soms zelfs nog maanden daarna.
De Geschiedkundige Kring heeft dit boek als derde editie van het tijdschrift Waterschans in 2024 aan alle leden aangeboden. Zie ook het redactionele artikel hierover.
Voor niet-leden is het boek verkrijgbaar in de reguliere boekhandel à € 19,95. Een koopje, mede dank zij de sponsors.
Voor geschiedenisadepten is de jaarexcursie zeer interessant: in Xanten zijn de resten van de complete Romeinse stad opgegraven.
Het BHIC in Den Bosch is rijk aan een (groeiend) aantal verhalen uit het Bergse. Een niet meer weg te denken palet aan (oude) nieuwtjes liggen voor het oprapen.
Op woensdagavond 17 april 2024 zal de ALV plaatsvinden in het Groot Arsenaal. Zoals gewoonlijk met lezing na de pauze.
In 1603 verscheen bij de Bergse drukkerij Jacob Canin een boekje van Jacob Baselis de Jonghe over de belegering door Parma in 1588. Blijkens het voorwoord heeft Baselis het op veler verzoek uit zijn Latijnse origineel vertaald. De opbouw van de tekst verraadt dat het gaat om een opsomming van tijdens de belegering gemaakte (dagboek-)aantekeningen.
De lezer krijgt een goed beeld van hetgeen in die maanden in en rond de stad plaatsgreep.
Een aantal plaatsaanduidingen is voor de huidige lezer wat minder duidelijk; ter orientatie is een kaart van de toenmalige stad en vestingwerken een goed hulpmiddel. In de publicatie zijn twee kaarten gevoegd die de actuele situatie in 1588 weergeven.
De drukker heeft de destijds bij handgeschreven teksten gebruikelijke verkortingstekens in druk overgenomen. Deze vindt men ook in deze transcriptie terug.
Zie ook de publicatie van Willem van Ham in de Waterschans 1988/3
De werkgroep Jeugd laat de ‘Oude Kist’ niet alleen….
Van de bevrijding in 1944 is nog veel onverteld. Toch blijken verhalen vaak waard
In Waterschans 2023/4 is een artikel gewijd aan deze briefwisseling van de Bergse Sjannie van de Watering en haar ouders. Sjannie was als ‘bleekneusje‘ in 1946 voor enkele maanden naar Engeland ‘om aan te sterken’. Dat artikel beschrijft hoe deze briefwisseling zeventig jaar na dato alsnog opdook.
Dit is het boek dat het verhaal in de wereld bracht dat de val van de vesting in 1747 een (rechtstreeks) gevolg van verraad zou zijn. Een latere publicatie van de Bergse uitgeverij Numa Hasselman en een herdruk daarvan in 1978 door J. van Giels is hierop gebaseerd.
Het commentaar in de Waterschans van 1 december 1978 naar aanleiding van die herpublicatie wordt onder meer aangegeven “dat in het oorspronkelijke werk ‘Amor meer luimig was’ dan in de daarvan afgeleide boekjes. Dat zal de lezer beamen.
Hoofdschotel van het eerste deel is het ontstaan van contact tussen een kapitein van het garnizoen en een Franse kolonel die de vesting incognito, als burger bezoekt. Uiteindelijk wordt de kapitein tot spionage voor het Franse leger gebracht. Tussendoor verhaalt dit deel omstandig over de opbloeiende liefde tussen twee jonge vrouwen en enkele officiers van de bezetting van de vesting.
Het tweede deel is vanuit historisch oogpunt bruikbaarder. Het lijkt, gezien de vele details, samengesteld door een goed geïnformeerde schrijver. De gebeurtenissen in de stad en het Franse leger tijdens de belegering bieden een bepaald geloofwaardige beschrijving van de gebeurtenissen. In hoeverre de beweerde spionage en verraad op feiten of geruchten berusten, is niet verder nagegaan. Wel blijkt uit de beschrijving duidelijk dat de belegering systematisch werd aangepakt.
Het geheel vormt een goed leesbaar, ofschoon aanvankelijk wat langdradig, verhaal van de nog vaak besproken van de ‘onneembare’ vesting Bergen op Zoom.
Voor een breder inzicht moeten zeker publicaties van onderzoekers als Th. A. Boeree, C.G.A. Slootmans en W.A. van Ham én (elders in deze bibliotheek) zeker ook worden bezien. Verslagen van rechtstreekse betrokkenen zoals de dominees Folkers en Jansen geven een beeld vanuit de bewoners van de stad.