De laatste editie van 2020 van het ‘lijfblad’ van de Geschiedkundige Kring is veelzijdiger van opzet dan de voorgaande jaren gebruikelijk was. Er zijn (ook) artikelen opgenomen die meer de actualiteit raken, maar ook vindt u, zoals u gewend was, studies naar regionale historie. De ‘roots’ van het nieuwe redactieteam laten zich raden… Veranderingen met kennelijke voldoening van de lezers, gezien de reacties op de voorgaande editie.
Behalve een stukje van een verheugde hoofdredacteur en een wat politiek getinte column van redactielid Henk Boot vindt u de volgende artikelen:
Interview Nic Grosfeld:
Als een der schrijvers van het boek Jan IV van Glymes werd Nic Grosfeld uitgevraagd over het hoe en waarom van zijn al tientallen jaren bestaande belangstelling voor deze heer van Bergen, een belangrijke Nederlandse edelman op een cruciaal draaipunt in de geschiedenis van de Lage Landen.
Een nieuw monument voor het geslacht Van Glymes
Zoals bekend uit artikelen als ‘Het rusteloos gebeente’ van Willem van Ham en Kees Booij werden de stoffelijke resten van zowel Jan IV als andere Heren en Vrouwen van Bergen op Zoom tenslotte op 2 september 1988 (opnieuw) in de Gertrudiskerk te rusten gelegd. Thans is een monumentje als verlaat eerbewijs bij het familiegraf geplaatst. (Zie voor “Het rusteloos gebeente” Waterschans 1988-4 en Waterschans 1990-3)
Een kloek boek
Het boek over Jan IV is het resultaat van de inspanning van velen. Het vertelt niet alleen over het politieke moeras waarin de afgezanten Bergen en Egmont in Segovia terechtkomen, maar ook over de nasleep die desastreus uitpakte voor het geslacht van Glymes. Alle bezittingen werden verbeurd verklaard en vervielen (dus) aan de Spaanse kroon. In het boek zijn de studies van meerdere schrijvers tot één geheel samengebracht. Dit boek werd/wordt door de Geschiedkundige Kring als geschenk aan de leden aangeboden.
Herman Damveld betaalde de hoogste prijs
De huidige voorzitter van de Geschiedkundige Kring ontdekte pas later dat hij eigenlijk nog een oom Herman had, die tijdens de Duitse bezetting als verzetsman trachtte naar Engeland te ontsnappen, maar uiteindelijk na arrestatie in een arbeitslager in Oranienburg wordt tewerkgesteld. Bij een geallieerd bombardement van de Heinkel vliegtuigfabriek komt Herman om het leven.
Koele wateren
Een beschrijving op de expositie Koele Wateren die vanaf 10 november in het Markiezenhof gereed is voor publiek. Het artikel belicht diverse aspecten en objecten uit de tentoonstelling. Helaas is deze door de maatregelen rondom de corona-pandemie slechts kort toegankelijk geweest. Op het moment van schrijven is bekend dat de schilderijen van het Rijksmuseum die deel uitmaken van deze tentoonstelling begin maart volgens planning zullen verdwijnen. Het Markiezenhof zet de tentoonstelling onder het zelfde thema voort, waarbij het wordt aangevuld met andere schilderijen.
Rendieren op de Brabantse Wal
15000 jaar terug zag het landschap waar wij nu wonen er bepaald anders uit. In een goed leesbare verhaal maakt Willem de Weert duidelijk waarom de Brabantse Wal (en omgeving) zo bijzonder is, en mogelijk uniek in de hele wereld. Dat het gebied daarom als Unesco global geopark erkend gaat worden. Wat het bijzondere karakter van het gebied boven twijfel en scepsis zal verheffen.
Een bezoek aan een Noors museum
In het museum hangt een schilderij van de hier ook bekende Johannes Schoeff, dat bij nadere beschouwing volgens Cees Vanwesenbeeck weleens de Brabantse Wal kan betreffen. Als je de in het artikel afgebeelde schildering bekijkt kan dat best een kloppen; het heeft er alle kenmerken van. Maar voor een onderzoeker is dat niet genoeg, die zoekt bewijs. En daar gaat het artikel over.
Jubelstad
De voorzitter van de Geschiedkundige Kring schetst in een column met de titel “Fausto numine berga victrix” (door hogere machten werd Bergen overwinnaar) een somber beeld van de toekomst voor Bergen op Zoom: “Welke datum zullen toekomstige geschiedkundigen hanteren als het moment waarop er definitief geen sprake meer is van een stad?”. Merkwaardig eigenlijk dat hij geen inspiratie put uit het opschrift op het met verkoop bedreigde stadhuis: “Mille periculis supersum”: duizend gevaren kwam ik te boven, of omziet welke ‘hogere macht’ opnieuw voor het overwinnen van de huidige problemen kan zorgen.
Het kasteel van Wouw
Het eigenlijke woonhuis van de heren van Bergen op Zoom is lang uit beeld geweest. Slechts een naam ‘kasteelweide’ verwees er naar, terwijl vroegere eigenaar van de grond beschadigde in een verder verleden menige ploeg die hij in de grond zette. Diens plannen om de brokstukken uit de grond te graven zijn (deels) gelukkig bij plannen gebleven.
De laatste opgraving heeft tot verrassende conclusies geleid, die Marco Vermunt nog in een publicatie gaat openbaren. In hofzaallezing 2019-4 heeft hij hier eerder op gezinspeeld. Het streven van de Stichting Kasteel van Wouw Stichting Kasteel van Wouw is nu om het terrein te verwerven en de grachten weer zichtbaar te maken. Zie ook BNdeStem
Willem van Ham
De Steenbergse heemkundekring De Steenen Kamer brengt een eerbewijs aan de vorig jaar overleden oud-archivaris en historicus. Zij heeft een boekje uitgebracht getiteld Willem van Ham. Een leven lang geschiedenis. Raker is deze man niet te benoemen. Leest u ook de toespraken maar eens die bij zijn afscheid in het crematorium werden gesproken.
Bergs zilver
Het boek ‘Zilver in en rond Bergen op Zoom’ mag dan in 2017 zijn verschenen, nog steeds worden nieuwe objecten ontdekt en soms zelfs verworven. In het artikel worden een 17e eeuwse terrine en een bokaal beschreven die dank zij speurwerk van Klaas Hielkema en Cees Vanwesenbeeck aan de historie van de Bergse zilverindustrie werden toegevoegd.
Resterende Hofzaallezingen
Er worden nieuwe data vermeld voor de twee hofzaallezingen die als gevolg van de corona-pandemie niet doorgingen. De gepubliceerde data zijn echter ook achterhaald. Kaarthouders zijn per mail benaderd.
Vacature
De secretaris van de Geschiedkundige Kring heeft er twee x drie jaren op zitten. Dan is aftreden een must. Het bestuur roept leden op om deze vacature te vervullen.
Ledengeschenk 2020
Waar de presentatie van het boek vanwege de pandemie al klein gehouden moest worden, eens temeer is dat het geval met het afhalen van het boek; tot 24 december konden leden terecht in het Markiezenhof, maar wie dat niet lukte, krijgt een andere mogelijkheid.
